سنگ گرانیت چگونه بوجود می‌آید ؟

ژانویه 10, 2024

سنگ گرانیت چیست ؟

سنگ گرانیت معمولا از کواتز، میکا، فلدسپات تشکیل شده است.بافت این سنگ به صورت دانه دانه ای است که این دانه ها ممکن است گاهی به صورت میکرواسکوپی باشند و گاهی ابعاد آنها به حتی به چند سانتی متر و چند متر هم برسد.این سنگ معمولا در پوسته ی کره زمین و در اثر سرد شدن مواد مذاب بوجود می آید،

ولی روند سرد شدن این سنگ ها آرام بوده و به همین دلیل ما در بافت دانه دانه ی آنها یک دستی خاصی می بینیم و مانند سایر سنگ های آتشفشانی آنها را به صورت اسفنجی نمی بینیم.

در این مقاله میخوانید :

سنگ گرانیت چیست ؟

انواع سنگ گرانیت

سنگ گرانیت از چه عناصری تشکیل شده اند؟

ویژگی های سنگ گرانیت

معایب سنگ گرانیت

کاربرد سنگ گرانیت

بهترین سنگ های گرانیت

معادن سنگ گرانیت در ایران

سنگ گرانیت چیست ؟

سنگ گرانیت از کلمه ی “گرانوم” ریشه گرفته و معمولا از کواتز، میکا، فلدسپات تشکیل شده است. بافت این سنگ به صورت دانه دانه ای است که این دانه ها ممکن است گاهی به صورت میکرواسکوپی باشند و گاهی ابعاد آنها به حتی به چند سانتی متر و چند متر هم برسد.

این سنگ معمولا در پوسته ی کره زمین و در اثر سرد شدن مواد مذاب بوجود می آید، ولی روند سرد شدن این سنگ ها آرام بوده و به همین دلیل ما در بافت دانه دانه ی آنها یک دستی خاصی می بینیم و مانند سایر سنگ های آتشفشانی آنها را به صورت اسفنجی نمی بینیم.

انواع سنگ گرانیت

در کل گرانیت در سه دسته مشاهده و دسته بندی می شوند.سنگ های گرانیت که حدود دو ملیون سال پیش تشکیل شده اند که به آن زمان، دوران قبل از زمین شناسی می گویند تشکیل شده اند. این سنگ ها چون در زمان کوهزایی کره زمین تشکیل شده اند قابل استفاده به عنوان سنگ تزئینی نیستند.

در اصل گرانیت هایی که برای کار ساختمان به کار می روند و از نظر زیبایی دارای ارزش هستند مربوط به دوران مزوزوئیک و سنوزوئیک در زمین شناسی هستند.از آنجایی که سنگ های گرانیت بسته به زمان و شرایط و مکان تشکیل آنها ظاهرشان با هم فرق دارد، رنگ اصلی که برای ان در نظر می گیرند رنگ خمیره آن یا به عبارت دیگر رنگ اکثریت عناصر آن است.

سنگ گرانیت را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی کرد. یکی از این دسته‌بندی‌ها بر اساس رنگ است. وجود عناصری نظیر کوارتز، میکار، آمفیبول، فلدسپات و … به مقادیر مختلف در این سنگ تنوع رنگی بالایی در آن ایجاد می‌کنند.

سنگ گرانیت شامل ۲ نوع طبیعی و رنگ‌شده می‌باشد که از انواع آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سنگ گرانیت فیروزه
سنگ گرانیت چینی
سنگ گرانیت دانه اناری بیرجند
سنگ گرانیت بروجرد
سنگ گرانیت تایباد
سنگ گرانیت نهبندان
سنگ گرانیت نطنز
سنگ گرانیت سفید نطنز
سنگ گرانیت مشکی نطنز
سنگ گرانیت سبز خاتم
سنگ گرانیت خرم دره شکلاتی
سنگ گرانیت مشکی الموت
سنگ گرانیت سبز جنگلی
سنگ گرانیت سفید زاهدان
سنگ گرانیت قرمز یزد
سنگ گرانیت سفید
سنگ گرانیت مشکی تویسرکان
سنگ گرانیت سفید بروجرد
سنگ گرانیت تایباد هلویی
سنگ گرانیت خرم دره طلایی
سنگ گرانیت زنجان هلویی
سنگ گرانیت بیرجند
سنگ گرانیت مراغه سفید
سنگ گرانیت مروارید مشهد
سنگ گرانیت گل پنبه‌ای نطنز
سنگ گرانیت نهاوندان گل پنبه‌ای
سنگ گرانیت جوکار بروجرد
سنگ گرانیت پرتقالی
سنگ گرانیت بهاره زنجان
سنگ گرانیت پوست ماری
سنگ گرانیت قرمز
سنگ گرانیت شاهین دژ

سنگ گرانیت از چه عناصری تشکیل شده اند؟

ترکیب شیمیایی گرانیت ها بیشتر شامل سیلیسیوم و آلومنیوم است که این دو عنصر تقریبا ۸۵ درصد ترکیبات گرانیت ها را میسازند و ۱۵ درصد بقیه را عناصری مانند:تیتان، آهن، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم تشکیل می دهند.

کانی های اصلی تشکیل دهنده گرانیت

گرانیت از کانی های اصلی تشکیل می شود که عبارتند از: کوارتز،پلاژیوکلاز، فلدسپات پتاسیک و بقیه کانی های تیره رنگ. میزان این کانی ها در گرانیت نام سنگ گرانیت را مشخص می کند. همچنین گاهی در سنگ های گرانیت کانی های دیگری مانند: پیریت، هماتیت، مانیتیت و ایلمنیت مشاهده می شود.

در ادامه گرانیت هایی که به دلیل وجود درصد بیشتر یا کمتری از کانی ها با نام های دیگری مشخص شده اند را برای شما توضیح خواهیم داد:

آپلیت: این نوع گرانیت صرفاً از کواتز و فلدسپات تشکیل شده است و احتمال دارد که مقدار خیلی کمی از کانی های مافیک باشد، بافت این سنگ گرانیتی را آپیلیتی می گویند.
سنگ گرانیت پگماتیتی: این نوع گرانیت دارای بافت دانه درشت است.
سنگ گرانیت گرانوفیر: این نوع سنگ گرانیتی دارای دانه های ریزی از بلورهایی که از جنس کواتز و فلداسپات هستند که این دانه های ریز درون هم رشد کرده اند و این نوع گرانیت را تشکیل داده اند.

البته لازم است بگوییم که بعضی از گرانیت ها ممکن است از کانی های فلزی مثل: جیوه، منگنز، مگنتیت، مس، طلا و نقره است.

ویژگی های سنگ گرانیت

اگر بخواهیم لیستی از مقاوم ترین و سخت ترین سنگهای ساختمانی طبیعی تهیه کنیم، قطعا نام سنگ گرانیت در بالای این لیست قرار می گیرد. سنگ گرانیت به دلیل شرایط به وجود آمدنش، از مقاوم ترین سنگ ها به حساب می آید. در زیر ویژگی های برجسته این سنگ را بیان می کنیم.

مقاومت در برابر نفوذ آب

سنگ گرانیت جز سنگ هایی است که تخلخل کمی دارد و همین ویژگی باعث شده است، جذب آب بسیار کمی داشته باشد.

مقاومت در برابر حرارت

از سنگی که از مواد مذاب تشکیل می شود، نمی توان انتظار داشت که در برابر حرارت مقاومت کمی داشته باشد. بر همین اساس از سنگ گرانیت در ساختمان سازی به صورت گسترده استفاده می شود.

مقاومت در برابر خوردگی و ساییدگی

اگر از سنگ گرانیت در مکانی استفاده کرده اید که تماس مستقیم با مواد شیمیایی دارد و یا در معرض تردد زیاد می باشد، اصلا نگران از بین رفتن سنگ نباشید زیرا سنگ گرانیت مقاومت بالایی در برابر سایش و خوردگی دارد.یکی دیگر از ویژگی های سنگ گرانیت این است که با بقیه ی مصالح ساختمانی مانند چوب، شیشه، سیمان و … همخوانی دارد.

سنگ گرانیت یکی ازانواع مصالح ساختمانی است که تقریبا همانطور که از طبیعت بیرون می آید بدون تغییر ساختار و ترکیب با مواد شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد و تنها ابعاد و ظاهر مورد نیاز ارائه می شود.، یکی از مهم‌ترین سنگ‌های تزئینی هستند و به دلیل مقاومت بالایی که دارد در نمای ساختمان نیزمورد استفاده قرار می‌گیرد. از سنگ گرانیت برای ساخت مجسمه و آثار هنری نیز استفاده می‌شود. غیر از آن برای نمای بیرونی خانه نیز می‌توان از گرانیت استفاده کرد .

رنگ و بافت گرانیت

سنگ خارا سنگی است که از سرد شدن توده‌های مذاب شکل گرفته‌است. گرانیت سمبل سختی، مقاومت و دوام است. سنگ خارا به رنگهای سفید، خاکستری، پرتغالی، سبز، مشکی، قرمز و غیره دیده می‌شوند. گرانیت‌ها نسبت به سنگهای آهکی سخت‌تر اما یکنواخت تر هستند. سنگهایِ خارا به راحتی خش برنمی‌دارند و مقاومت آن‌ها در مقابل حرارت بالا می‌باشد.

این سنگ‌ها از کشورهای آسیای میانه مانند هندوستان، چین، تایوان و ویتنام خریداری می‌گردند و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشند. این نوع سنگ شامل ۲ نوع طبیعی ورنگ‌شده می‌باشد که از انواع آن می‌توان به سنگهایی با نام هلویی و نخودی و قرمز رنگ شده، بلک گالکسی، شانسی بلک، کارمن رد، بالتیک براون، مپل رد، جوپارنا، مولتی کالررد ولگابلو، بیداسر قهوه‌ای، بیداسر سبز، باش پارادیسو، تن براون، سیلور پرل … اشاره کرد.

از آنجا که سنگ خارا سختی بالایی دارد، هزینه برش و فرآوری آن بیش از سنگ‌های آهکی می‌باشد و همچنین دارای طول عمر و دوام بسیار بالاتر از سنگ‌های آهکی است.

محدودیتهای سنگ گرانیت

سنگ گرانیت وزن بیشتری نسبت به سایر سنگ های ساختمانی دارد، بنابراین اگر قصد دارید از سنگ گرانیت به عنوان سنگ نما استفاده کنید، حتما از پلاک استفاده کنید، چون ممکن است بعد از مدتی سنگ از کار جدا شود.نصب سنگ گرانیت زمان بر است.

سنگ گرانیت یک سنگ سخت محسوب می شود پس استخراج و فراوری این سنگ نیازمند دستگاه و ماشین آلاتی هست که پرقدرت می باشند، همین امر باعث شده سنگ گرانیت گران تر از بقیه ی سنگ ها باشد.سنگ گرانیت عایق حرارتی و صوت نمی باشد.

کاربرد سنگ گرانیت

از آنجایی که سنگ گرانیت در برابر عوامل مختلف از مقاومت خوبی برخوردار می باشد، مکان یا قسمتی از ساختمان نیست که نتوان از این سنگ استفاده کرد.از سنگ گرانیت میتوان برای پله، پارکینگ، کف و دیوار همه ساختمان ها با هر نوع کاربری استفاده کرد.

این نوع سنگ در مقابل خوردگی از خود مقاومت بالایی نشان داده و با وجود ویژگی های سنگ گرانیت از آن در آزمایشگاه ها نیز استفاده می شود. لازم به ذکر است که بدانید این گرانیت ها نسبت به سنگهای آهکی سخت تر بوده و یکنواخت تر نیز می باشد.

همچنین برای کانتر، کابینت و سینک آشپزخانه، برای محوطه سازی در فضای شهری و شخصی، پیاده رو ها، جدول کشی، کارهای تزیینی و دکوراتیو، … از این سنگ استفاده می شود.با توجه به مقاومت بالای سنگ گرانیت، آن را در هر قسمتی از سازه می توان به کار برد. گرانیت یکی از بهترین سنگ های مناسب نمای ساختمان و همچنین سنگفرش داخل و خارج ساختمان است.

سنگ گرانیت برای ساخت کاشی
سنگ گرانیت برای تخته سنگ
سنگ گرانیت مناسب کانتر آشپزخانه
سنگ گرانیت مناسب صفحه کابینت
سنگ گرانیت به عنوان یک دیوارپوش استاندارد
سنگ گرانیت یک کفپوش فوق العاده است
ساختار سنگ گرانیت در نمای ساختمان‌های خاص
سنگ گرانیت برای پله
سنگ گرانیت برای محوطه
سنگفرش پارکینگ
استفاه در سرویس بهداشتی و حمام
سینک روشویی
سنگ آسانسور و قاب آن

چگونه سنگ گرانیت به وجود آمد؟

سنگ گرانیت، سنگی آذرین (که از فعالیت آتشفشانی تشکیل شده است) با سنگ مرمر ، سنگ آهک و تراورتن متفاوت است زیرا سنگهای رسوبی تشکیل شده بیشتر از کلسیت است ،که یک ماده معدنی نسبتاً نرم و معمولی که از اسکلت و پوسته حیوانات تهیه شده ساخته شده است.

میلیون ها سال فشرده سازی و گرمای زیر سطح زمین ،سنگ آذرین را به سنگ گرانیت تبدیل کرده است. گرانیت یکی از سخت ترین سنگ های موجود است.اعتقاد بر این است که سنگ گرانیت تا حدود 300 میلیون سال شکل گرفته است. این سنگ به عنوان توده ای از سنگ مذاب آغاز شد که تخمین زده می شود در دمای 1300 تا 1400 درجه فارنهایت باشد ،

که توسط فعالیت آتشفشانی در حدود 11-12 مایل در زیر زمین تشکیل شده است. نیروهای طبیعت باعث شدند که ماگما به تدریج به سطح خود بیفتد و در طی یک میلیون سال یا خیلی آهسته شروع به خنک شدن کند ، و این ماده به گرانیت تبدیل شود. با گذشت زمان ، زمین در بالای آن فرسایش یافت و پراکندگی معادن گرانیتی را در سرتاسر جهان به جای گذاشت.

بهترین سنگ های گرانیت

در بین همه ی سنگ های گرانیت ، تعدادی از آنها معروف تر هستند، مانند: سنگ گرانیت نهبندان ، گرانیت نطنز، گرانیت تویسرکان، سبز کاهویی بیرجند، گرانیت سبز جنگلی بیرجند، گرانیت خرم دره، فیروزه ای، گرانیت گل پنبه ای همدان و … .

معادن سنگ گرانیت در ایران

کشور ایران از غنی ترین کشور ها در زمینه ی دارا بودن معادن سنگ ساختمانی طبیعی می باشد که سنگ گرانیت سهم قابل توجهی از این معادن را به خود اختصاص داده است.استان های خراسان جنوبی و رضوی، آذربایجان غربی و شرقی، اصفهان، زنجان، یزد، همدان از استان های مهم در زمینه استخراج و تولید سنگ گرانیت ساختمانی می باشند.

سنگ گرانیت نیز از جمله سنگ هایی است که معادن آن در شهرهایی نظیر خرم دره، بیرجند، همدان، مشهد، نطنز، گیلان، طوس، نهبندان، یزد و زنجان یافت می شود. طرح و رنگ این محصول در هر منطقه با یکدیگر متفاوت است و این یک مزیت بزرگ برای کشور است که آن را از واردات این سنگ بی نیاز می کند.
ایران کشوری ثروتمند از لحاظ دارا بودن معادن سنگ است؛ زیرا انواع مختلف آن را می توان از معادن موجود در شهرهای مختلف استخراج نمود و برای مصارف گوناگون به کار برد. کشور ایران از غنی ترین کشور ها در زمینه ی دارا بودن معادن سنگ ساختمانی طبیعی می باشد.

کانی های اصلی تشکیل دهنده سنگ گرانیت

گرانیت از کانی های اصلی تشکیل می شود که عبارتند از: کوارتز،پلاژیوکلاز، فلدسپات پتاسیک و بقیه کانی های تیره رنگ. میزان این کانی ها در گرانیت نام سنگ های گرانیت را مشخص می کند. همچنین گاهی در سنگ های گرانیت کانی های دیگری مانند: پیریت، هماتیت، مانیتیت و ایلمنیت مشاهده می شود.در ادامه گرانیت هایی که به دلیل وجود درصد بیشتر یا کمتری از کانی ها با نام های دیگری مشخص شده اند را برای شما توضیح خواهیم داد:

سنگ های گرانیت گرانوفیر:

این نوع سنگ گرانیتی دارای دانه های ریزی از بلورهایی که از جنس کواتز و فلداسپات هستند که این دانه های ریز درون هم رشد کرده اند و این نوع گرانیت را تشکیل داده اند.

سنگ های گرانیت آپلیت:

این نوع گرانیت صرفاً از کواتز و فلدسپات تشکیل شده است و احتمال دارد که مقدار خیلی کمی از کانی های مافیک باشد، بافت این سنگ گرانیتی را آپیلیتی می گویند.

سنگ های گرانیت پگماتیتی:

این نوع گرانیت دارای بافت دانه درشت است.البته لازم است بگوییم که بعضی از گرانیت ها ممکن است از کانی های فلزی مثل: جیوه، منگنز، مگنتیت، مس، طلا و نقره است.

بافت سنگهای گرانیتی

بافت گرانیت ها به صورت دانه ای است و این دانه ها از متوسط تا درشت در سطح سنگ های گرانیت پخش شده اند و معمولا به صورت نیمه شکل دار به چشم می آیند. (یعنی به صورت یک حاله از وجود داشتن و محو بودند به نظر می رسند). در گرانیت هایی که آنها را دارای بافت پورفیریک می نامند دانه های درشت از بلور های فلدسپات پتاسیم دیده می شود.

همچنین در بعضی ازگرانیت ها، کانی های بسیار ریز مانند آپاتیت و اسفن در اندازه های بسیار ریزی دیده می شوند.البته برای بافت گرانیت ها دسته بندی دیگری هم وجود دارد که آنها را بلوکی، توده ای و قلوه ای می نامند همچنین یکی از بافت های بسیار رایج در گرانیت ها بافت گرانولار که این نوع بافت را به صورت دانه های ریز تا دانه های درشت می توان در سرامیک ها دید.

وبلاگ کوهساران